Makale Bilgileri

Özet Türkçe

Türk toplumunda kadının konumu, yüzyıllar içerisinde toplumsal, siyasal ve dinî nedenlerle değişikliklere uğramıştır. Tarihi süreçte bu değişim genel olarak İslamiyet öncesi, İslamiyet etkisindeki ve Batı etkisindeki dönem olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. İslamiyet öncesi göçebe yaşam tarzının hâkim olduğu dönemde kadın toplum içerisinde son derece aktif ve erkekle aynı haklara sahipken İslamiyet’in kabulünden sonra kadının konumu değişmiş, toplumsal yaşamdan soyutlanmış hatta değersizleşmiştir. Bu durum yeni dinin kabulüyle ve yerleşik hayatla birlikte diğer milletlerin kültürlerinin Türk kültürüne din adı altında benimsenmesinden kaynaklanmaktadır. 

XIII ile XIX. yüzyıl arası altı yüzyıllık bir geçmişe sahip olan Klasik Türk edebiyatı da İslam medeniyeti sahasında/dairesinde ortaya çıkmış bir edebiyat olduğu için, bu dönem eserlerinde kadına bakış toplumsal bakış açısına paralel olarak olumsuz olmuştur. Çalışmada bu durumun edebî eserlere yansımasına bir örnek olarak Keçecizâde İzzet Molla’nın Mihnet-Keşân adlı mesnevisi incelenmiştir. İzzet Molla’nın 1825 yılında tamamladığı eser, Batılılaşmanın etkisinin her yönüyle edebiyatımızda da görünmeye başlayacağı bir dönemde kaleme alınmıştır. Eser, gelenekten farklı olarak dönemin toplumsal yapısını gerçekçi bir bakış açısıyla yansıtmaktadır. Bu yönüyle Türk edebiyatında yeniliklerin habercisi olan eserde kadına bakış açısının yansımalarını içeren beyitler tespit edilip yorumlanmaya çalışılmıştır.                                                                                                     

Özet İngilizce

The position of women in Turkish society has undergone changes over the centuries due to social, political and religious reasons. In the historical process, this change is generally divided into three groups as pre-Islamic, Islamic and Western-influenced periods. During the pre-Islamic nomadic life style, women were extremely active in the society and had the same rights as men, but after the acceptance of Islam, the position of women changed, isolated from social life and even devalued. This is due to the fact that the cultures of other nations were included in Turkish culture under the name of religion with the acceptance of the new religion.

Since Classical Turkish literature, which has a history of six centuries between the XIII and XIX centuries, is a literature that emerged in the field of Islamic civilization, the view of women in the works of this period was negative in parallel with the social point of view. In the study, Keçecizâde İzzet Molla\'s masnavi named Mihnet-Keşân was examined as an example of the reflection of this situation on literary works. The work, completed by İzzet Molla in 1825, was written at a time when the effect of Westernization began to appear in our literature in all aspects. The work, unlike the tradition, reflects the social structure of the period from a realistic point of view. In this aspect, the couplets containing the reflections of the woman\'s point of view in the work, which is the messenger of innovations in Turkish literature, have been determined and interpreted.

Keywords: Classical Turkish Literature, Gender, Sergüzeştname