Makale Bilgileri

Özet Türkçe

Kalkınma, bir ülkedeki refah ve ekonomik özgürlük seviyesinin artmasının temel tanımlaması olarak ifade edilebilir. İktisadi kalkınmada, nispeten az gelişmiş sayılabilecek bir ülkede fert başına düşen reel gelirin arttırılmasıyla birlikte iktisadi ve sosyo kültürel yapının da değiştirilmesi ve yenileştirilmesi söz konusu olmaktadır. Dolayısıyla iktisadi kalkınma, iktisadi büyümeyi de içerdiğinden daha geniş kapsamlı bir kavram olarak ortaya çıkmaktadır.  Ülkelerin kalkınmışlık seviyelerinin ortaya konmasında genellikle makroekonomik değişkenler kullanılmaktadır. Ancak bu değişkenlerin gerçek anlamda kalkınmayı değerlendirmede yetersiz kaldığı düşüncesinden hareketle 1990 senesinden başlamak üzere Birleşmiş Milletler Kalkınma Programınca uygulamaya konan ve içinde insan faktörü de yer alan insani gelişme endeksi çok daha sağlıklı bir ölçü haline gelmiştir. Bu çalışmada Türkiye için 1990-2021 periyodu için insani gelişmişlik endeksi ile enflasyon oranı ve mevduat faiz oranı arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. Veriler analiz edildiğinde, Türkiye’ de insani gelişmişlik endeksinin ekonomik göstergelerin nedenseli olacak kadar etkili olmadığı sonucuna varılmıştır.

Özet İngilizce

Development can be expressed as the basic definition of increasing the level of welfare and economic freedom in a country. In economic development, it is also possible to change and renew the economic and socio-cultural structure for a relatively underdeveloped country with the increase in real income per capita.Therefore, since economic development includes economic growth, it emerges as a broader concept. Macroeconomic variables are generally used in revealing the development levels of countries. However, from the point of view that these variables are not adequate to evaluate the real development; the human development index implemented by the United Nations Development Programme since 1990, which includes the human factor, has become a much healthier measure. In this study, the causal relationship between the human development index and the inflation rate and deposit interest rate had been studied in the period of 1990-2021 for Turkey. When the data had been analyzed, it had been concluded that human development index had not been effective enough to be a causation for economic indicators in Turkey.